حداد عادل: اعتقادات شاعران نوپردازِ قبل از انقلاب، از جنس اسلام نبود

به گزارش خبرنگار مهر، غلامعلی حدادعادل، در مراسم تجلیل از مقام علمی علی موسوی گرمارودی، که امروز ششم آبان ماه در سرای اهل قلم برگزار شد، با بیان اینکه وی به چندین هنر آراسته است، گفت: بیش از 50 سال است که موسوی را می‌شناسم؛ او در زمینه‌های مختلف شعر و داستان و نقد و ترجمه، طبع‌آزمایی کرده و من تنها به یک جنبه از تاثیرات او اشاره می‌کنم و آن اثری است که بر فضای شعر و ادب در سال‌های پیش از انقلاب گذاشت.

او در ادامه سخنان خود به اینکه حوزه‌های علمیه، پیش از انقلاب شعر و ادب را به دانشگاه‌ها و فضاهای روشنفکری سپرده بودند، اشاره و بیان کرد: حوزه‌های علمیه، شعر نو و داستان و ادبیات را وانهاده بودند و شاعران نوپرداز، اگر اعتقادی داشتند، باورهای دیگری بود و از جنس اسلام و مذهب تشیع نبود. در آن فضا، گرمارودی، شاعری بود که در جمع جوانان متدین، شعر امروزی می‌گفت و شعرش به لحاظ کلام، وزن و اعتباری داشت و برای ما دعوت از موسوی، عرض اندامی بود که ما هم شاعری داریم که شعر نو می‌گوید و خوب می‌گوید اما شعرش، شعر اسلامی است.

به گفته حدادعادل، موسوی گرمارودی اگرچه در قالب‌های گوناگون شعر گفته اما میدان اصلی او قصیده است و برای پی بردن به صلابت شعری او کافی است. حداد عادل افزود: به مجموعه شعر اخوان ثالث با عنوان «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم» مراجعه کنیم و شعر اخوان و قصیده موسوی گرمارودی در پاسخ به او را بخوانیم. شعر گرمارودی، طنین شعر خراسان را دارد و فخامت لفظ سنایی و ناصرخسرو را به گوش ما می‌رساند.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد: آثار گرمارودی اسلامی- ایرانی است

سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد نیز با اشاره به اینکه از زوایای گوناگون می‌توان به موسوی گرمارودی و آثار او نگاه کرد افزود: گرمارودی، شخصیت ترکیبی قابل توجهی است من نمی‌خواهم با تعریف از او دیگران را تخطئه کنم اما او سنت آموزشی حوزه و دانشگاه را درهم آمیخته؛ همان‌گونه که او ترکیبی از فرهنگ اسلامی و ایرانی است.

به گفته معاون فرهنگی ارشاد، خلاقیت، پرکاری و تنوع در آثار گرمارودی به چشم می‌خورد و او به مخاطب عام و خاص توجه دارد. او هم برای کودک و نوجوان کار کرده هم برای نخبگان. هم مدیر فرهنگی بوده و هم فعالیت فرهنگی داشته است. و در هر دو حوزه، منشا آثار بسیار بوده است.

کوشا: ترجمه گرمارودی از قرآن، روان و زیباشناسانه است

حجت‌الاسلام کوشا نیز به 10 ویژگی از ویژگی‌های ترجمه قرآن موسوی گرمارودی اشاره کرد و گفت: فارسی گرایی بدون افراط، رعایت دستور زبان فارسی، وفاداری به متن قرآن، آورزدن پانوشت‌های ضروری با ذکر ماخذ از جمله ویژگی‌های ترجمه قرآن موسوی گرمارودی است.

او آوردن معادل‌های جدید و ابتکاری چون «چون و چرا» به جای «احتجاج» و «دیوسار» به جای «عفریت» را از جمله ویژگی‌های ترجمه گرمارودی از قرآن دانست و افزود: علاوه بر آوردن این واژه‌های ابتکاری، آوردن موخره و پی‌نوشت‌هایی درباره شان نزول آیات و سوره‌ها و توجه فراوان در ترجمه کلمات معرفه و نکره، افعال مجهول از خصوصیات دیگر این ترجمه است.

حجت‌الاسلام کوشا، به ویژگی‌های دیگر ترجمه گرمارودی از قرآن اشاره و بیان کرد: توجه به هنر زیباشناختی (چه به لحاظ لفظ و چه معنا)، آن چیزی است است که گرمارودی به آن پرداخته و این از عهده هر مترجمی برنمی‌آید. قلت حجم و کثرت معنا هم از موارد دیگری است که باید به آن توجه شود.

به گفته این پژوهشگر علوم قرانی، ترجمه‌هایی چون ترجمه علی موسوی گرمارودی، جوانان پارسی زبان را به خواندن قرآن علاقه‌مند می‌کند. چراکه این کتاب آسمانی با زیبایی‌ها و ظرافتش، عرب فصیح و بلیغ را به زانو درزآورده است.

مهدوی راد: آن‌گونه که شایسته موسوی گرمارودی است از او قدردانی نکرده‌ایم

حجت‌الاسلام مهدوی راد هم از دیگر کسانی بود که در مراسم بزرگداشت مقام علمی علی موسوی گرمارودی سخن گفت و بیشتر به شعر او پرداخت. شعری که از شیعه سخن می‌گوید و کلامش، فاخر و دلنشین است. از سوی دیگر گرمارودی، نثر خوبی هم دارد. توصیفات او در «مسلخ عشق» بسیار زیبا و تاثیرگذار است.

او گرمارودی را ذات الابعاد دانست و افزود: او هم تحصیلات حوزوی دارد هم دانشگاه رفته و در محضر استادان بزرگ درس خوانده است. و ما باید قدر انسان‌هایی چون او را بدانیم.

مهدوی راد، با اشاره به این‌که رشد آن است که ما از آنچه در اختیار داریم، استفاده کنیم گفت: ما باید از استعدادها، کفایت‌ها و زمینه‌هایی که در اختیار داریم برای رسیدن به هدف استفاده کنیم و چه سرمایه‌ای بهتر از سرمایه انسانی؟

او در پایان ابراز امیدواری کرد که جامعه ما از سرمایه‌های ارزشمند انسانی چون موسوی گرمارودی، آنچنان که شایسته شان ایشان است قدردانی کند.

فانی: گرمارودی با ادیب‌الممالک فراهانی سنخیت دارد

کامران فانی، یکی دیگر از کسانی بود که در مراسم بزرگداشت گرمارودی سخن گفت. او هم چون حجت‌الاسلام مهدوی راد فکر می‌کرد، قدر موسوی گرمارودی در تمام این سال‌ها، آن‌گونه که باید و شاید شناخته نشده است و شاید علت این مساله در وسعت کارهای او و گستردگی حوزه‌هایی باشد که به آن پرداخته است.

به گفته فانی، موسوی گرمارودی، علاوه براین‌که شاعر و مترجم ونویسنده خوبی است، روزنامه‌نگار و منتقد خوبی هم هست. گرمارودی درباره ادیب‌الممالک فراهانی، کتاب نوشته و خود او با ادیب سنخیت دارد.

او به شباهت‌های موسوی گرمارودی و ادیب‌الممالک فراهانی اشاره کرد و افزود: این دو روزنامه‌ نگار بوده و مفاهیم جدید دنیای مدرن را به زبان محاوره درآورده و در شعر خود مطرح کرده‌اند.

به گفته فانی،  گرمارودی، همچنین منتقد شعر هم هست. او در کتاب «جوشش و کوشش در شعر»، با اشاره به این‌که شعر تعریف‌ناپذیر است گفته: یا شاعر در اختیار شعر است یا شعر در خدمت شاعر که به این دو جوشش و کوشش می‌گویند اما کوشش شاعر مهم‌تر است و ما در نقد شعر با این بخش بیشتر سروکار داریم تا آنچه جوششی است و به شاعر، الهام می‌شود.

این پژوهشگر و کتاب‌شناس معتقد است در 1000 سال نخست ادب فارسی، شاعران صنعتگر- هنرمند بوده‌اند و به نتیجه کار خود می‌اندیشیدند ؛ با ورود شعر نو، شرایط تغییر کرد و شعری که در گذشته بیشتر به دانش شاعران تکیه داشت امروز به حس و حال آنان توجه می‌کرد و گاهی این الهام و جوشش، محتوا را هم تعریف و مشخص می‌کرد.

پس ازآن عارف، پسر بهاءالدین خرمشاهی دو قصیده از پدرش برای علی موسوی گرمارودی خواند و عذرخواهی کرد که پدرش به خاطر کسالت نتوانسته در جلسه حضور پیدا کند.

همچنین در پایان مراسم از کتاب «در بوته نقد» که مجموعه نقدهای چند تن از ادیبان و منتقدان ایران، افغانی و تاجیک درباره شعر علی موسوی گرمارودی است، رونمایی شد.